Η πάρεση του προσωοικού νεύρου από ένα εύρος αιτιών συμπεριλαμβανομένου φλεγμονώδεις, νευρολογικές, συγγενείς, νεοπλασματικές, τραυματικές, αυτοάνοσες και ιατρογενείς. Ανεξαρτήτως της αιτιολογίας η διαχείριση της πάρεσης του προσωπικού νεύρου είναι σύνθετη και συχνά χρειάζεται συνεργασία περισσότερων ειδικοτήτων.
Η αξιολόγηση και η θεραπεία της πάρεσης προσωπικού νεύρου είναι ιδιαίτερα περίπλοκη λόγω της μεγάλης ποικιλίας στη δυναμική της αναζωογόννησης και έλλειψη αρκετών προγνωστικών δεικτών για αυτόματη ίαση.
Η σύγχρονη θεραπεία της πάρεσης προσωπικού νεύρου περιλαμβάνει συνδυασμό φαρμακολογικής θεραπείας, φυσικοθεραπεία για νευρομυικη εξάσκηση, και χειρουργική παρέμβαση με δυναμικές ή στατικές τεχνικές για την επανόρθωση του παραλυμένου προσώπου.
Χειρουργική αντιμετώπιση Οξείας Πάρεσης Προσωπικού (Διάρκειας <3 εβδομάδες)
Kάθε χειρουργική παρέμβαση για θεραπεία της πάρεσης προσωπικού πρέπει να υπολογίσει την ηλικία του ασθενούς, το ιατρικό ιστορικό, υπολειπόμενη ακοή, το τμήμα του νεύρου το οποίο είναι προσβεβλημένο καθώς και τις προσδοκίες του ασθενούς και τι θέλει να διακινδυνεύσει. Ο χειρισμός της οξείας παράλυσης προσωπικού νεύρου μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική αποσυμπίεση σε περιπτώσεις ιογενούς παράλυσης ή τραυματικής παράλυσης προσωπικού. Πρωτογενής διόρθωση του προσωπικού/λήψη μοσχεύματος γίνεται σε περιπτώσεις αφαίρεσης ή διατομής του προσωπικού νεύρου.
- Αποσυμπίεση προσωπικού νεύρου
- Διόρθωση προσωπικού νεύρου
- Πρωτογενής διόρθωση του προσωπικού νεύρου: H πρωτογενής αναστόμωση του προσωπικού νεύρου προσδίδει την καλύτερη επανόρθωση της λειτουργικότητας του προσωπικού νεύρου όταν αυτή μπορεί να γίνει χωρίς τάση.
- Πρέπει να σημειωθεί ότι τα περιφερικά τμήματα του νεύρου μπορούν να ανιχνευθούν εντός 72 ωρών μετά τη διακοπή του νεύρου ή τη φλεγμονή , πράγμα που περιορίζει την ευρεία εφαρμογή αυτής της μεθόδου.
- Mόσχευμα νεύρου για αναστόμωση: καλύτεροι „δότες“ είναι: το μείζων ωτιαίο νεύρο, το νεύρο της γαστροκνημίας, καθώς και τα δερματικά νεύρα του μέσου αντιβραχίου.
Χειρουργική αντιμετώπιση Πάρεσης Προσωπικού (Διάρκειας 3 εβδομάδων – 2 χρόνων)
Η χειρουργική αυτή αντιμετώπιση συμβαίνει συνήθως στην περίπτωση ενός προσωπικού νεύρου που δεν έχει επανέλθει στην αρχική του κατάσταση. Για παράδειγμα, παράλυση προσωπικού νεύρου μετά από επέμβαση ακουστικού νευρινώματος όπου το νεύρο είναι ακέραιο αλλά δε μπορεί να επανέλθει λόγω τραυματισμού ή λόγω τάσης.
Μεταμοσχεύσεις/μεταφορές νεύρων και διαδικασίες „crossover“ (από την αντίθετη πλευρά του προσώπου) είναι η θεραπεία εκλογής όσο η αυτόχθονοι μύες του προσώπου είναι ακόμα βιώσιμοι.
Χειρουργική αντιμετώπιση χρόνιας παράλυσης προσωπικού νεύρου (>2 χρόνια)
Για την επανορθωτική χειρουργική της γωνίας του προσώπου είναι αναγκαία η μεταμόσχευση μυών (τοπικού ή ελεύθερου).
Νευρικό μόσχευμα από την αντίθετη πλευρά του προσώπου σε συνδυασμό με μεταφορά ελεύθερου μυικού κρημνού επιτυγχάνει μη ακούσια, μιμητική αναζωογόνηση του χαμόγελου.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι μύες έχουν ατροφήσει και χρειάζεται η χρήση εναλακτικών μυών για την επίτευξη της αναζωογόνησης του προσώπου.
Οι τεχνικές αυτές είναι τα πιόνια της δυναμικής αναζωογόνησης του προσώπου.
Τοπική μεταφορά μυός
Η τοπική μεταφορά του κροταφικού μυός. Προϋπόθεση είναι η άθικτη λειτουργία του τριδύμου και ότι ο μυς δεν είναι ατροφικός.
Μία λωρίδα 1,5-2cm ανασηκώνεται από το περικράνιο και στρέφεται προς τα κα΄τω πάνω από το ζυγωματικό ώστε να φτάσει τη σύστοιχη γωνία του στόματος. Η κατεύθυνση είναι αυτή του χαμόγελου. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι πήρωσης της εσοχής που δημιουργείται στην πειροχή του κροτάφου . Υπάρχουν και παραλλαγές της κλασσικής μεθόδου όπως αυτή κατά την οποία ο κροταφίτης μυς διχάζεται για να προσαρμοστεί στο άνω και κάτω χείλος ώστε να ανορθωθούν καλύτερα οι συγκεκριμένες περιοχές. Αντί για τη μεταφορά του κροταφίτη μυ μπορεί να γίνει μόνο μεταφορά του κροταφικού τένοντα ο οποίος λύεται από την κορωνοειδή απόφυση και κατευθύνεται προς τη γωνία του στόματος. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται η ογκώδης όψη πάνω από το ζυγωματικό καθώς και το έλλειμμα στην περιοχή του κροτάφου.
Ελεύθερος κρημνός
Σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για μικροαγγειακή αναστόμωση ελεύθερου μuικού ιστού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις αφαίρεσης μυών του προσώπου, δυσλειτουργίας του τριδύμου, καθώς ο μόνος βάσιμος τρόπος να επιτευχθεί μια ακούσια αναζωογόννηση του χαμόγελου είναι η σύνδεση με νεύρο από την αντίθετη πλευρά του προσώπου. Η πιο αξιόπιστη χρήση είναι αυτή της γαστοκνημίας.
Η επέμβαση για μονόπλευρη πάρεση η διαδικασία απαιτεί δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο απαιτεί μόσχευμα του νεύρου της γαστροκνημίας για αναστόμωση με τους κλάδους της αντίθετης πλευράς του προσώπου. Μετά από 6-12 μήνες ο μυς απομακρύνεται και τοποθετείται στην παραλυμένη πλευρά του προσώπου. Γίνονται αγγειακές αναστομώσεις της προσωπικής αρτηρίας και φλέβας στα επιπολής κροταφικά αγγεία. Κινητικότητα του μυός εντοπίζεται μετά από 6μήνες έως 1 χρόνο, μπορεί όμως και μετά από μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Οι στατικές τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διορθώσεις ανεξάρτητου διάρκειας :
- Διόρθωση Πτώσης οφρύος (Brow Lift)
- Χειρουργικοί χειρισμοί για διόρθωση της κατάστασης του οφθαλμού
- Ανόρθωση της ρινοπαρειακής πτυχής
- Διόρθωση της εξωτερικής ρινικής βαλβίδας
- Στατική ανόρθωση προσώπου:
Οι στατικές αναρτήσεις του προσώπου τοποθετούνται για υποστήριξη από το ζυγωματικό τόξο έως τη στοματική κοιλότητα και τη ρινοπαρειακή πτυχή. Χρησιμοποιούνται διάφορα υλικά όπως περιτονία, GoreTex, Alloderm.
H χειρουργός στα πλαίσια της απνόρθωσης έχει στη φαρέτρα της αρκετές μεθόδους για τη διαχείριση του ασθενούς με παράλυση προσώπου. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι στατικές μέθοδοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για οξεία, υποξεία ή χρόνια παράλυση προσωπικού νεύρου μιας και αυτές οι τεχνικές είναι σημαντικές προσθήκες της γενικής στρατηγικής διαχείρισης.
